لامپکتومی (Lumpectomy) یک نوع جراحی محافظت کننده از پستان است که طی آن تومور یا توده مشکوک به سرطان همراه با مقدار کمی از بافت سالم اطراف آن برداشته می‌شود. این روش بیشتر در مواردی به کار می‌رود که سرطان پستان در مراحل اولیه تشخیص داده شده باشد و توده کوچک باشد، به طوری که نیازی به برداشتن کامل پستان یا ماستکتومی نباشد.
لامپکتومی چیست؟
لامپکتومی یک روش جراحی است که در آن بخشی از بافت پستان که دچار تومور یا تغییرات سرطانی شده است، برداشته می‌شود، اما بخش های سالم پستان حفظ می‌شوند. در لامپکتومی، اغلب پس از جراحی، درمان های تکمیلی مانند شیمی درمانی، پرتو درمانی یا هورمون درمانی برای کاهش احتمال بازگشت سرطان استفاده می‌شود. این روش به بیمار امکان می‌دهد که پستان خود را حفظ کرده و از نظر زیبایی نیز نتیجه بهتری داشته باشد.
هدف از جراحی لامپکتومی
هدف از جراحی لامپکتومی برداشتن تومور یا بافت سرطانی از پستان به طور جزئی است، بدون اینکه نیاز به برداشتن کامل پستان باشد. این روش در مراحل ابتدایی سرطان پستان انجام می‌شود و هدف اصلی آن حفظ بخش های سالم پستان در کنار درمان سرطان است. از دیگر اهداف لامپکتومی می‌توان به حفظ زیبایی پستان و کاهش آسیب های روحی و جسمی ناشی از برداشتن کامل پستان اشاره کرد.
✅✅ بیشتر بخوانید: ترشح خونی نوک پستان
جراحی لامپکتومی چه خطراتی دارد؟
جراحی لامپکتومی، مانند هر عمل جراحی دیگر، با برخی خطرات و عوارض همراه است. در ادامه این موارد را بیان می‌کنیم.
- عفونت: هر جراحی خطر ابتلا به عفونت در محل برش را به همراه دارد. برای پیشگیری از عفونت ها، پزشک آنتی‌بیوتیک هایی تجویز می‌کند.
- خونریزی: در برخی موارد، خونریزی در حین یا پس از جراحی رخ می‌دهد. این خونریزی قابل کنترل است، اما در موارد نادر نیاز به جراحی مجدد خواهد داشت.
- زخم و اسکار: برخی بیماران با مشکلات بهبودی زخم مواجه می‌شوند که باعث جوش خوردن نامناسب و یا ایجاد آثار و اسکارهای بزرگتر می‌شود.
- تورم و درد: بعد از جراحی تورم و درد در ناحیه پستان رخ می‌دهد. این علائم با داروهای مسکن و مراقبت های مناسب کاهش می‌یابند.
- تغییرات در ظاهر پستان: پس از لامپکتومی، تغییراتی در شکل و اندازه پستان ایجاد می‌شود، به ویژه اگر تومور بزرگی برداشته شده باشد. در برخی موارد، نیاز به جراحی های ترمیمی برای بهبود شکل پستان می‌باشد.
- آسیب به بافت‌های اطراف: در مواردی که تومور نزدیک به ساختارهای حساس مانند غدد لنفاوی، عصب ها یا عضلات باشد، احتمال آسیب به این بافت ها وجود دارد که منجر به اختلالات حرکتی یا حسی می‌شود.
- اختلالات لنفاوی: اگر غدد لنفاوی در نزدیکی تومور برداشته شوند، باعث تورم و جمع شدن مایع لنفاوی در بافت ها در بازو یا ناحیه پستان می‌شود.
- بازگشت سرطان اگر تمام سلول های سرطانی به‌طور کامل برداشته نشوند، امکان بازگشت سرطان در همان ناحیه یا در مکان‌های دیگر پستان وجود دارد. برای کاهش این ریسک، درمان های تکمیلی مانند پرتو درمانی یا شیمی‌درمانی تجویز می‌شود.
نحوه انجام جراحی لامپکتومی در کرج
جراحی لامپکتومی تحت بیهوشی عمومی انجام می‌شود. ابتدا پزشک با استفاده از یک برش کوچک در پستان، تومور و بافت های سرطانی اطراف آن را به دقت برداشته و از لحاظ سلولی بررسی می‌کند تا مطمئن شود که تمام سلول های سرطانی خارج شده‌اند. در برخی موارد، غدد لنفاوی مجاور نیز برداشته می‌شود تا از انتشار سرطان به سایر قسمت های بدن جلوگیری شود. پس از برداشتن تومور، محل جراحی بخیه زده می‌شود و برای جلوگیری از عفونت ها و کمک به بهبودی، داروهای لازم تجویز می‌شود. این عمل به طور معمول نیازی به بستری طولانی ندارد و بیمار پس از چند روز به خانه بازمی‌گردد. برای کاهش خطر بازگشت سرطان، درمان‌های تکمیلی مانند پرتو درمانی پس از جراحی توصیه می‌شود.
جراحی لامپکتومی در چه مواردی ممنوع است؟
جراحی لامپکتومی یک گزینه درمانی مناسب برای بسیاری از بیماران مبتلا به سرطان پستان است، اما در برخی موارد این جراحی مناسب نمی‌باشد و پزشکان تصمیم به انتخاب روش های دیگری مانند ماستکتومی میگیرند. مواردی که جراحی لامپکتومی ممنوع یا نامناسب می‌باشد شامل موارد زیر است.
- تومورهای بزرگ یا متعدد: اگر تومور پستان بزرگ باشد یا در چندین نقطه از پستان پخش شده باشد.
- پراکنده بودن سرطان: در صورتی که سرطان به غدد لنفاوی یا بافت های دیگر پستان مانند پوست یا دیواره قفسه سینه گسترش یافته باشد.
- سابقه‌ی سرطان در پستان دیگر: اگر بیمار سابقه سرطان در پستان دیگر داشته باشد و ریسک ابتلا به سرطان در پستان سالم نیز وجود داشته باشد.
- موقعیت یا اندازه تومور: اگر تومور در ناحیه ای قرار داشته باشد که برداشتن آن باعث ایجاد تغییرات شدید در ظاهر پستان یا تغییر در عملکرد آن شود ، لامپکتومی ممکن است مناسب نیست.
دوره بهبودی جراحی لامپکتومی چقدر است؟
دوره بهبودی لامپکتومی از چند روز تا چند هفته به طول می‌انجامد. پس از جراحی، بیمار چند روز درد و تورم خفیفی تجربه می‌کند که با داروهای مسکن قابل کنترل است. بیشتر بیماران در عرض ۱ تا ۲ هفته به فعالیت های روزمره خود بازگردند، اما باید از ورزش های سنگین و فعالیت های فیزیکی شدید تا ۴ تا ۶ هفته خودداری کنند. اگر درمان های تکمیلی مانند پرتو درمانی یا شیمی‌درمانی مورد نیاز باشد، دوره بهبودی طولانی می‌شود. پیگیری های منظم پزشکی برای اطمینان از بهبودی کامل و شناسایی هرگونه عارضه ضروری است.
لامپکتومی بر شیردهی تأثیر می‌گذارد؟
در لامپکتومی، تنها بخش کوچکی از پستان که حاوی تومور است برداشته می‌شود و بافت سالم پستان حفظ می‌شود. اگر جراح در حین عمل تنها تومور را بردارد و ناحیه بزرگی از پستان تحت تأثیر قرار نگیرد، ممکن است شما همچنان قادر به شیردهی باشید. یکی از نگرانی‌ها این است که در حین عمل لامپکتومی، ممکن است برخی از مجاری شیری که مسئول انتقال شیر از غدد به نوک پستان هستند، آسیب ببینند یا از بین بروند. اگر این مجاری آسیب ببیند، ممکن است شیردهی تحت تاثیر قرار گیرد.
پس از عمل، تغییراتی در ساختار پستان ایجاد می‌شود که می‌تواند تولید شیر را تحت تأثیر قرار دهد. به ویژه اگر تومور در نزدیکی مناطق حساس پستان قرار داشته باشد که تولید شیر را تحت تأثیر می‌گذارد، ممکن است نتوانید همان‌طور که قبلاً شیر تولید کنید.
لامپکتومی به طور کامل سرطان پستان را درمان می‌کند؟
لامپکتومی (Lumpectomy) یا جراحی حفظ پستان، یک روش جراحی است که در آن تومور و مقدار کمی از بافت سالم اطراف آن برداشته می‌شود، ولی کل پستان حفظ می‌گردد. این روش در مراحل اولیه سرطان پستان به کار می‌رود و اغلب با رادیوتراپی (پرتودرمانی) ترکیب می‌شود.
عوامل مؤثر بر اثربخشی لامپکتومی:
- مرحله سرطان: در مراحل اولیه، شانس درمان کامل بسیار بیشتر است.
- حاشیه‌های جراحی (Margins): اگر بافت سالم اطراف تومور (حاشیه‌ها) در نمونه جراحی پاک باشند، خطر عود سرطان کمتر است.
- رادیوتراپی بعد از لامپکتومی: برای از بین بردن سلول‌های سرطانی باقی‌مانده انجام می‌شود.
- درمان‌های مکمل (شیمی‌درمانی، هورمون درمانی یا درمان هدفمند): بسته به نوع سرطان، ممکن است توصیه شود.
- نوع و درجه سرطان پستان: در سرطان‌های HER2 مثبت یا سه‌گانه منفی (Triple-negative)، درمان‌های مکمل اهمیت بیشتری دارند.