گالاکتوره یکی از مشکلات شایع در سیستم هورمونی است که به ترشح غیرطبیعی شیر از پستان‌ها در افراد غیر باردار یا غیر شیرده اطلاق می‌شود. این وضعیت به دلایل مختلفی از جمله اختلالات هورمونی، بیماری‌های غده هیپوفیز یا مصرف برخی داروها رخ می‌دهد. در حالی که گالاکتوره در بسیاری از موارد جدی نیست، اما می‌تواند برای فرد ایجاد نگرانی‌هایی از جمله احساس ناراحتی یا اضطراب کند. در این مقاله، به بررسی علل مختلف گالاکتوره، روش‌های تشخیص آن و گزینه‌های درمانی موجود خواهیم پرداخت.
گالاکتوره چیست؟
گالاکتوره به ترشح غیرطبیعی شیر از پستان‌ها گفته می‌شود که در افرادی که باردار یا شیرده نیستند، رخ می‌دهد. این وضعیت می‌تواند در زنان و حتی در مردان نیز مشاهده شود و می‌تواند نشانه‌ای از اختلالات هورمونی، بیماری‌های غده هیپوفیز یا مشکلات دیگر باشد.
دلایل ایجاد گالاکتوره
- اختلالات هورمونی: تغییرات در سطح هورمون‌هایی مانند پرولاکتین (هورمون اصلی مرتبط با تولید شیر) می‌تواند باعث ترشح غیرطبیعی شیر شود.
- بیماری‌های هیپوفیز: غده هیپوفیز در مغز که مسئول تولید هورمون‌های مختلف است، می‌تواند در صورت بروز مشکلاتی مانند تومور، باعث افزایش تولید پرولاکتین و در نتیجه گالاکتوره شود.
- مصرف داروها: برخی داروها، مانند داروهای ضد افسردگی، ضد روان‌پریشی، داروهای فشار خون یا قرص‌های ضد بارداری، ممکن است باعث بروز گالاکتوره شوند.
- مشکلات تیروئید: کم‌کاری تیروئید نیز با اختلال در تنظیم هورمون‌ها منجر به گالاکتوره می‌شود.
- تحریک فیزیکی پستان: تحریک مکرر پستان‌ها در برخی موارد منجر به ترشح شیر می‌شود.
گالاکتوره در اغلب مواقع خطرناک نیست، اما می‌تواند نشانه‌ای از یک مشکل پزشکی زمینه‌ای باشد که نیاز به درمان دارد. بنابراین، اگر فردی متوجه ترشح غیرطبیعی شیر از پستان خود شود، بهتر است برای ارزیابی دقیق و تشخیص علت به بهترین دکتر پستان مراجعه کند.
⭕⭕ بیشتر بخوانید: درمان سرطان سینه با جدیدترین تکنیک در کرج
علائم گالاکتوره
علائم گالاکتوره به طور اصلی شامل ترشح غیرطبیعی شیر از پستان‌ها است که در افراد غیر باردار یا غیر شیرده مشاهده می‌شود. این ترشح می‌تواند از یک یا هر دو پستان رخ دهد و معمولاً بدون دلیل واضحی اتفاق می‌افتد. علاوه بر ترشح شیر، ممکن است علائم دیگری نیز همراه با گالاکتوره وجود داشته باشد که به نوع و علت مشکل بستگی دارد. این علائم عبارتند از:
- ترشح شیر از پستان‌ها: اصلی‌ترین علامت گالاکتوره است که ممکن است به طور خود به خود یا در اثر تحریک پستان (مثل فشار یا ماساژ) رخ دهد.
- ترشح از هر دو پستان یا یک پستان: ترشح ممکن است از یک پستان یا هر دو پستان باشد. در برخی افراد، این ترشح ممکن است پیوسته یا گاه به گاه باشد.
- ترشح بدون ارتباط با بارداری یا شیردهی: گالاکتوره معمولا در افرادی که باردار یا شیرده نیستند، بروز می‌کند.
- علائم هورمونی اضافی: در صورتی که علت گالاکتوره تغییرات هورمونی باشد، ممکن است علائم دیگری مانند بی‌نظمی در دوره‌های قاعدگی، رشد موهای زائد (هیرسوتیسم) یا تغییرات در میل جنسی نیز مشاهده شود.
- درد یا حساسیت پستان‌ها: برخی از افراد ممکن است احساس درد، تورم یا حساسیت در ناحیه پستان‌ها هنگام ترشح شیر داشته باشند.
- تغییرات در وضعیت عمومی بدن: در صورتی که علت گالاکتوره مشکلات غده هیپوفیز یا تیروئید باشد، علائم دیگری مانند خستگی، افزایش یا کاهش وزن، یا اختلالات خواب ممکن است بروز کند.
روش های تشخیص گالاکتوره
تشخیص گالاکتوره از طریق معاینه بالینی و انجام آزمایش‌های تخصصی انجام می‌شود. پزشک ابتدا تاریخچه پزشکی بیمار را بررسی کرده و علائم بالینی مانند ترشح شیر از پستان‌ها را ارزیابی می‌کند. سپس، ممکن است آزمایش‌هایی برای اندازه‌گیری سطح هورمون‌ها، به‌ویژه پرولاکتین، انجام شود تا مشخص شود که آیا سطح هورمون‌ها بالا رفته است یا خیر.
در صورتی که پزشک مشکوک به وجود اختلال در غده هیپوفیز باشد، ممکن است تصویربرداری مغزی مانند MRI تجویز شود تا وجود هر گونه تومور یا مشکل دیگر در این ناحیه بررسی شود. همچنین، آزمایش‌هایی برای ارزیابی عملکرد تیروئید (مانند اندازه‌گیری هورمون‌های تیروئید) و دیگر آزمایش‌های هورمونی می‌توانند برای شناسایی علت زمینه‌ای گالاکتوره مفید باشند. این فرایندها به پزشک کمک می‌کنند تا تشخیص دقیقی از علت گالاکتوره داشته باشد و درمان مناسب را تجویز کند.
درمان گالاکتوره چگونه است؟
درمان گالاکتوره بستگی به علت اصلی آن دارد. در بسیاری از موارد، درمان با شناسایی و رفع علت زمینه‌ای صورت می‌گیرد. در اینجا به برخی از روش‌های درمانی رایج گالاکتوره اشاره می‌کنیم:
1. درمان دارویی
- داروهای کاهنده پرولاکتین: یکی از دلایل اصلی گالاکتوره، افزایش سطح هورمون پرولاکتین است. داروهایی مانند بروموکریپتین یا کابوگولین می‌توانند به کاهش سطح پرولاکتین کمک کنند و در نتیجه ترشح شیر را متوقف نمایند.
- درمان اختلالات تیروئید: اگر گالاکتوره ناشی از کم‌کاری تیروئید باشد، درمان با داروهای هورمونی تیروئید (مانند لووتیروکسین) ممکن است برای تنظیم سطح هورمون‌های تیروئید ضروری باشد.
- داروهای ضدافسردگی یا ضد اضطراب: در برخی موارد، داروهای ضدافسردگی یا داروهای ضد اضطراب می‌توانند باعث گالاکتوره شوند. پزشک ممکن است دارویی جایگزین تجویز کند یا دوز دارو را تغییر دهد.
2. جراحی
- جراحی هیپوفیز: اگر علت گالاکتوره تومورهای هیپوفیزی (مثل آدنوم هیپوفیز) باشد، ممکن است نیاز به جراحی برای برداشتن تومور باشد. این عمل معمولاً از طریق بینی (روش ترانس‌اسفنوئیدال) انجام می‌شود.
- برداشتن تومورهای دیگر: در موارد نادر، اگر تومور یا کیست‌هایی در غدد تولید کننده هورمون‌ها وجود داشته باشد، ممکن است جراحی برای برداشتن آن‌ها ضروری باشد.
3. توقف مصرف داروهای مؤثر
- اگر مصرف دارویی موجب گالاکتوره شده باشد (مانند داروهای ضد افسردگی، ضد روان‌پریشی یا داروهای ضد فشار خون)، پزشک ممکن است توصیه کند که دارو تغییر کند یا متوقف شود. این تغییر باید تحت نظر پزشک باشد، زیرا تغییرات ناگهانی در داروها می‌تواند پیامدهای دیگری داشته باشد.
4. تغییرات سبک زندگی
- پرهیز از تحریکات فیزیکی پستان‌ها: کاهش تحریکات فیزیکی می‌تواند به کاهش ترشح شیر کمک کند. این شامل پرهیز از فشار یا ماساژ ناحیه پستان‌ها است.
- کاهش استرس: استرس و اضطراب ممکن است به تشدید گالاکتوره کمک کنند. روش‌های کاهش استرس مانند مدیتیشن، یوگا یا تمرینات تنفسی می‌توانند مفید باشند.
درمان گالاکتوره باید تحت نظر پزشک متخصص انجام شود تا علت دقیق آن شناسایی شده و درمان مناسب انتخاب گردد. در صورتی که ترشح شیر ادامه یابد یا علائم دیگری مانند اختلالات قاعدگی، تغییرات وزن یا درد در ناحیه پستان‌ها وجود داشته باشد، بهتر است که به بهترین متخصص مراجعه شود تا از خطرات احتمالی پیشگیری گردد.
بهترین دکتر درمان گالاکتوره در کرج
دکتر رویا سیفی، جراح و متخصص بیماری‌های پستان و زیبایی، در شهر کرج فعالیت می‌کنند. ایشان با بیش از ۱۵ سال تجربه پزشکی، در زمینه‌های مختلفی از جمله درمان بیماری‌های خوش‌خیم و بدخیم پستان، ماموپلاستی، ماستوپکسی، پروتز پستان، ابدومینوپلاستی و بلفاروپلاستی تخصص دارند. برای دریافت نوبت ویزیت، می‌توانید از طریق وبسایت و شماره تلفن های موجود اقدام فرمایید.